کُوچ بیلدر کیست؟/با اتاق سازی در دوره کلاسیک آشنا شوید

گذشته های دور، زمانی که صنعت خودرو به تازگی شکل گرفته بود، ساخت و طراحی خودرو فرایندی بسیار پیچیده بود که تقریبا هیچ شرکتی از پس صفر تا صد آن بر نمی آمد. از این رو برای تولید هر بخش از خودرو لازم بود تا شرکتی متخصص و مجزا تاسیس شود تا فرایند تولید سرعت گیرد.

به گزارش خبرنگار خودروکار، در عصر وینتج خودروسازی (بیش از 50 سال پیش) فرایند ساخت خودرو به این آسانی و راحتی نبود. از این رو برخی از شرکت ها تنها وظیفه تولید پیچ و مهره را بر عهده داشتند و برخی دیگر فقط شیشه، صندلی، چراغ و در این میان برخی دیگر تنها اتاق خودرو را به تولید می رساندند که کوچ بیلدر (Coachbuilder) نام داشتند. خودروساز تنها وظیفه طراحی و تولید بخش فنی شامل انتقال نیرو را بر عهده داشتند و در سایر بخش ها تنها اقدام به سفارش گذاری و سپس جمع آوری سفارش های خود برای تکمیل فرایند مونتاژ می کردند.

لوگو کوچ بیلدر فیشر آمریکا، یکی از بزرگترین کوچ بیلدرهای جهان و تولید کننده اتاق بیشتر خودروهای جنرال موتورز

دلیل این رویه پایین بودن سطح تکنولوژی و دشواری تولید یک خودرو کامل از سوی یک شرکت واحد بود که در آن زمان امکان آن وجود نداشت. در عوض شرکت های کوچ بیلدر با انجام یکی از دشوارترین بخش های خودروسازی یعنی اتاق سازی، فرایند ساخت و تولید خودرو را سرعت بخشیدند.

کوچ بیلدر کیست؟

کوچ بیلدر (Coachbuilder) از دو کلمه کُوچ (Coach) و بیلدر (Builder) ساخته شده است. کلمه کوچ در گذشته به کالسکه های اتاق دار یا حتی واگن های قطار اطلاق می شد. به همین دلیل این کلمه در کل معنای اتاق خودرو را به همراه داشت. بیلدر نیز به معنای سازنده، در کنار کلمه کوچ، معنای شرکت اتاق سازی را بیان می کرد. از این رو کوچ بیلدر شرکتی بود که بصورت تخصصی وظیفه ساخت اتاق خودروهایی را داشت که خودروسازان سفارش می دادند.

مفهومی ایتالدیزاین نزکا C2 به سفارش BMW

مفهومی ایتالدیزاین کالا به سفارش لامبورگینی/جد پدری لامبورگینی گالاردو

کوچ بیلدرها در عصر وینتج

کوچ بیلدرها در اوایل عصر خودروسازی اتاق های سفارشی خودروسازان را به تولید می رساندند. به این معنا که خودروساز با توجه به نیاز بازار، پلتفرم و بخش انتقال نیرویی که طراحی کرده بود، به شرکت اتاق ساز اعلام سفارش و تعداد می کرد و آن شرکت موظف بود خودرو مورد نظر را تولید کند.

مزیت این نوع حضور کوچ بیلدرها آن بود که می توانستند بصورت کاملا انحصاری و تنها در ازای دریافت هزینه ها، متناسب با هر مشتری، اتاق خودرو مورد نظر را تغییر دهند. دقیقا به همین دلیل خودروهای گرانقیمت قدیمی چون کدیلاک، لینکن (لینکلن)، ایمپریال، رولزرویس، بنتلی، مزراتی و سایر خودروهایی از این دست در برخی مدل ها با اتاق های عجیب و غریبی ساخته شده اند که در بسیاری از موارد تنها یک یا چند دستگاه محدود از آن ها به تولید رسیده است که امروز ارزش کلکسیونی بسیار زیادی دارند.

فراری P4.5 (بالا) و مفهومی مازراتی بردکیج (پایین) هر دو بر پایه فراری انزو به کوچ بیلدری پینین فارینا

ابتدای دوره کلاسیک

با پیشرفت علم خودروسازی رفته رفته از نیاز به حضور کوچ بیلدرها کاسته شد چرا که خودروسازان دریافتند اگر با صرف هزینه بیشتر شخصا اقدام به ساخت اتاق خودرو کنند نه تنها در آخر صرفه اقتصادی بیشتری دارد بلکه در دراز مدت هر تغییری که بخواند بر شاسی و پلتفرم تولیدی خود می دهند. درنتیجه فعالیت کوچ بیلدرها محدودتر شد و باعث شد دو مسیر متفاوت را در پیش بگیرند.

اولین مزراتی 5000GT به کوچ بیلدری کاروتزریا تورینگ

پاره ای از کوچ بیلدرها در مسیر خود باقی ماندند و همچنان سفارش های دریافتی از شرکت هایی که تولید محدود داشتند را به تولید می رساندند. در این دوره هنوز هم خودروهایی وجود دارند که وابسته به سفارش مشتری ها در تریم ها و طراحی های مختلف به تولید می رسیدند درحالی که همگی از یک برند و یک مدل مشخص بودند. شاید بارز ترین مثال این نوع سبک کاری مزراتی 5000GT باشد که اولین دستگاه از 33 دستگاه تولیدی با ظاهری کاملا متفاوت و منحصر به فرد به سفارش محمدرضا پهلوی به دستان کاروتزریا تورینگ، مالک کوچ بیلدر ایتالیایی تورینگ (Touring) تولید رسید. سایر خودروها از سوی 8 کوچ بیلدر مشهور دیگر شامل پینینفارینا، گیا، برتونه و ... در طرح های متفاوت طراحی و تولید شد.

جنسن اینترسپتر. قوای محرکه از آمریکا، طراحی از ایتالیا و کوچ بیلدری از جنسن، کوچ بیلدر و خودروساز انگلیسی

گروهی دیگر از کوچ بیلدرها ضمن اجرای پروژه های شرکتی به آرامی به سمت طراحی خودرو روی آوردند و سعی کردند برند خود را به عنوان یک خودروساز سفارشی تولید محدود به جهان معرفی کنند که کوچ بیلدرهایی چون بیتزارینی، جنسن و فیشر از جمله مثال های برجسته آن است. این رویه باب شدن خودروسازی در میان کوچ بیلدرها تا به امروز هم ادامه بافته است و حالا کوچ بیلدرهایی چون فیشر، زاگاتو، پینینفارینا و ایتالدیزاین از مشهور ترین کوچ بیلدرهایی هستند که به خودروسازی روی آوردند.

کوچ بیلدرها در عضر حاضر

امروزه بیشتر قطعات حیاتی و مهم در خود شرکت خودروساز ساخته می شود. از این رو بخش تحقیق و توسعه یا هماند R&D در شرکت های خودروساز بزرگترین و پرمصرف ترین بخش شرکت به شمار می آید که وظیفه تحقیق و توسعه را بر عهده دارد و طراحی های فنی و مهندسی قطعات و ظاهر نیز در زیرمجموعه همین بخش فعالیت می کنند. با این اوصاف دیگر چیزی به عنوان کوچ بیلدر در دنیای امروزی وجود ندارد اما خوشبختانه هنوز هم در برخی موارد خاص شاهد حضور و اجرای فرایند های کوچ بیلدری در بین خودروسازان هستیم که در نتیجه آن برخی خودروهای سفارشی، تولید محدود و ارزشمند هرچند در نمونه های مفهومی پا به عرصه حیات گذارده اند.